Miras taksim sözleşmesi genel anlamıyla; mirasçıların tamamının bir araya gelerek terekeye giren malvarlığını yazılı bir sözleşmeyle kendi aralarında paylaşmalarıdır. Bir mirasçı üçüncü bir kişiyle miras payının devri sözleşmesi de yapabilir bunun geçerlilik koşullarına ise yazımızın devamında yer vereceğiz.
MİRAS TAKSİM SÖZLEŞMESİ KİMLER ARASINDA YAPILABİLİR ?
Miras taksim sözleşmesi yasal veya atanmış mirasçılar arasında yapılabilir. TMK md. 676’a baktığımızda ise; “ Mirasçılar arasında payların oluşturulması ve fiilen alınması veya aralarında yapacakları paylaşma sözleşmesi mirasçıları bağlar. Paylaşma sözleşmesiyle mirasçılar, tereke mallarının tamamı veya bir kısmı üzerindeki elbirliği mülkiyetinin miras payları oranında paylı mülkiyete dönüştürülmesini de kabul edebilirler.”
MİRAS PAYLAŞIMI SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİĞİ RESMİ ŞEKLE BAĞLI MIDIR?
Miras paylaşım sözleşmesini geçerlilik şartı yazılı olmasıdır. Tereke malları arasında tapulu taşınmaz dahi olsa bunun tapu sicilinde resmi şekilde yapılması zorunluğu yoktur.
“Mirasa dahil uyuşmazlıkların paylaşımı hakkında mirasçılar arasında yapılacak olan sözleşmenin geçerli olması için yalnız yazılı olması yeterli olup, bu akdin ayrıca tapu memuru huzurunda resmi senede bağlanması zorunlu değildir.” İçtihadı Birleştirme Kararı
MİRAS PAYLAŞIM SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİK ŞARTLARI NELERDİR ?
- Tüm mirasçıların katılımıyla yapılması gerekir.
- Yazılı olması gerekir.
- Elbirliği mülkiyeti olması gerekir.(paylı mülkiyette yapılamaz)
- Terekeye dahil bir mal konusunda yapılabilir.
MİRAS TAKSİM SÖZLEŞMESİ TAPUSUZ TAŞINMAZLAR İÇİN YAPILABİLİR Mİ ?
Miras taksim sözleşmesi tapusuz taşınmazlar için de yapılabilir. Tapusuz taşınmaza ilişkin taksim mirasbırakanın ölümünden sonra kadastrodan önce yapıldığı takdirde taksim sözleşmesinin yazılı olması gerektiği şartı aranmayacaktır. Böyle bir durumda paylaşım sözleşmesinin yapıldığı tanık beyanlarıyla da ispatlanabilir.
PAYLAŞIM SÖZLEŞMESİNDEN SONRA ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ DAVASI AÇILABİLİR Mİ ?
Mirasçılar arasında miras paylaşım sözleşmesi yapılmışsa, artık terekeye giren mallar için ortaklığın giderilmesi davası açılamaz, böyle bir durumda ilgililer ancak paylaşma sözleşmesine dayanarak taşınmazlar yönüyle ”tescile zorlama davası” açabilirler. Çünkü yapılan paylaşma sözleşmesi taraflar için bağlayıcıdır. [1]
MİRASÇININ ÜÇÜNCÜ BİR KİŞİYLE YAPACAĞI MİRAS PAYININ DEVRİ SÖZLEŞMESİNİN GEÇERLİLİĞİ HANGİ ŞARTLARA BAĞLIDIR ?
TMK md 677 uyarınca bir mirasçının terekenin tamamı veya bir kısmı üzerinde miras payının devri konusunda diğer bir mirasçıyla yapacağı sözleşme yazılı olması geçerlilik şartına bağlıyken, bir mirasçının üçüncü bir kişiyle yapacağı bu türden bir sözleşmenin geçerliliği noterlikçe düzenlenmesine bağlıdır.
MİRASIN AÇILMASINDAN ÖNCE YAPILAN TEMLİK SÖZLEŞMELERİNİN GEÇERLİLİĞİ VAR MIDIR ?
TMK 678 uyarınca; Mirasın açılmasından önce mirasçının diğer mirasçılar veya üçüncü bir kişiyle yapacağı miras payının temlikine ilişkin sözleşmenin geçerli olabilmesi için mirasbırakanın katılımı veya izni gerekmektedir. Aksi halde yerine getirilmiş olan edimler sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca geri istenebilir.
PAYLAŞMA SÖZLEŞMESİNİN İPTALİ SAĞLANABİLİR Mİ ?
Mirasçılar arasında yapılan miras taksimi sözleşmesi anlaşılarak fesh edilebileceği gibi taraflar arasında anlaşma sağlanamazsa paylaşım sözleşmesinden zarar gören mirasçı paylaşımın feshi davası açabilir. Görevli mahkeme sulh hukuk mahkemesi, yetkili mahkeme ise ölenin son yerleşim yeri mahkemesidir(kesin yetki).
PAYLAŞMA SÖZLEŞMESİNİN İPTALİ ÖRNEK DAVA DİLEKÇESİ
ANKARA NÖBETÇİ SULH HUKUK MAHKEMESİNE
DAVACI : XY
DAVALI : ZV
KONU : Miras paylaşım sözleşmesinin iptali taleplidir
AÇIKLAMALAR :
- Davalı ile mirasbırakan annemiz M.Y’den intikal eden .. ada .. parselde yer alan taşınmaz ile .. ada .. parselde yer alan taşınmazı ../../.. tarihli miras taksim sözleşmesi uyarınca paylaştık.
- Ancak sözleşme yapılırken davalının aldatması sonucu iradem dışında payların tefrik edildiğini öğrendim.
- Dava konusu sözleşmenin yapıldığı sırada davalının şahsımı aldatarak hile ile iradem dışında paylaşma sözleşmesini imzalatmış olduğu hususuna ilişkin deliller mahkemenize sunulacaktır. Anılan sebeple ../../.. tarihli miras taksim sözleşmesinin iptalini saygılarımla talep ederim.
HUKUKİ SEBEPLER : TMK,HMK,TBK
HUKUKİ DELİLLER : Mirasçılık belgesi,nüfus kaydı, tanık listesi..
NETİCE VE İSTEM : Yukarıda yazılı ../../.. tarihli miras taksim sözleşmesinin düzenlenmesi sırasında davalının hilesi nedeniyle söz konusu sözleşmenin geçersizliğine karar verilmesini saygılarımla talep ederim.
DAVACI XY
-YARGITAY KARARI-
“ Somut olayda, yukarıda bahsedildiği üzere, 595 ve 592 parsel s. taşınmazlar miras taksim sözleşmesinin yapıldığı tarihte elbirliği mülkiyet hükümlerine göre ortak muris .. adına kayıtlı olup, .. miras taksim sözleşmesini imzalayan taraflar dışında da mirasçıları olduğundan ve dava dışı diğer mirasçıları miras taksim sözleşmesine katılmadığı için, sözleşmenin geçerli olduğunun kabulü mümkün değildir. Kaldı ki, sözleşme yapıldığı tarihte elbirliği hükümlerine tabi taşınmazlar, … mirasçıları adına 3.9.2013 tarihli.. yevmiye numaralı akitle intikal görmüş olup, resmi akitle sözleşmede hak talep eden davacılar .. ve .. vekil aracılığı ile katılmışlardır. Bu işlem ile miras payının devrine dair 16.7.2013 tarihli sözleşmeden dönüldüğü ortadadır.. Hal böyle olunca ..açılan tapu iptali ve tescil davasının reddine karar verilmesi gerekirken..” 8.HD.26.6.2018-10954/14433
[1] ERHAN GÜNAY s.217