TRAFİK KAZALARINDA GÜVENCE HESABI NEDİR? GÜVENCE HESABININ AMACI NEDİR?
Güvence hesabı, kapsamında bulunan zorunlu sigortaların sağladığı teminatlarla ilgili belirlenmiş olan birtakım hallerin varlığı halinde, kazalarda bedensel zarar gören kişilerin sigorta güvencesinden yoksun kalmaları sebebiyle uğramış oldukları bedensel zararların giderilmesi amacıyla kurulmuştur.
GÜVENCE HESABI HANGİ KURUM NEZDİNDE FAALİYET GÖSTERİR?
Güvence Hesabı 14 Haziran 2007 tarih, 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu’nun 14. maddesiyle Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri bünyesinde kurulmuş ve faaliyet göstermektedir.
GÜVENCE HESABINA BAŞVURULABİLECEK HALLER NELERDİR?
1- Güvence hesabına başvurulabilecek hallerden ilki sigortalının tespit edilememesi halidir. Bu durumda Güvence Hesabı bedensel zarar görenlerin zararlarından sorumlu tutulabilecektir. Müştereken ve müteselsilen sorumluluk gereğince, birden çok motorlu aracın karıştığı trafik kazalarında, motorlu araçlardan sadece birinin tespit edilemediği durumlarda da Güvence Hesabı sorumlu tutulabilir.
2- Diğer bir durum ise rizikonun meydana geldiği tarihte geçerli olan teminat tutarları dahilinde zorunlu sorumluluk sigortasının yaptırılmamış olması durumudur. Zorunlu sorumluluk sigortası yaptırılmaksızın trafiğe katılan aracın sebep olduğu kazada zarar görenler, uğramış oldukları bedensel zararların tazminini Güvence Hesabından talep edebilirler. Aracının sigortasını yaptırmamış bulunan işletenin ve diğer zarar sorumlularının zarar görene karşı sorumluluğu ise Güvence Hesabı ile birlikte devam eder.
3- Belirtilmesi gereken bir diğer hal ise çalınmış veya gasp edilmiş bir aracın karıştığı kazada, KTK uyarınca işletenin sorumlu tutulamaması halidir. İşletenin sorumlu tutulamadığı bu durumda dolayısıyla zorunlu sorumluluk sigortacısı da zarardan sorumlu tutulamayacaktır. Sigorta güvencesinden bu sebeple yoksun kalan zarar görenler Güvence Hesabına müracaat edebilirler.
Başvurulabilecek diğer haller ise sigorta şirketinin malî bünye zaafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi veya iflası ve zorunlu sigorta teminat limitleri ile sigorta poliçesinde belirtilen teminat arasında fark olması halidir.
GÜVENCE HESABINA BAŞVURU NASIL YAPILIR?
Yukarıda belirttiğimiz hallerden herhangi birinin gerçekleşmesi durumunda ilgili hak sahiplerinin belirtilmiş olan zamanaşımı süresi içerisinde yazılı olarak Güvence Hesabına başvurmaları gerekir. Başvuru yaparken gerekli olan belgeleri öğrenmek için Güvence Hesabı’nın internet sitesine bakmak gereklidir.
GÜVENCE HESABI TARAFINDAN ÖDEME NASIL YAPILIR?
Hak sahiplerinin gerekli belgeler ile yapmış oldukları başvuru üzerine Güvence Hesabı tarafından gerekli inceleme ve değerlendirmeler yapılır. Ardından herhangi bir eksik ve tereddütün bulunmadığı durumlarda gereken tazminat miktarı belirlenip, ödeme hak sahibine banka yolu ile yapılır.
Güvence Hesabı’nın sorumluluğu trafik kazasının meydana geldiği tarihte geçerli olan zorunlu sorumluluk sigorta poliçesinin teminat limitleri ile sınırlıdır.
HAK SAHİPLERİ GÜVENCE HESABI ALEYHİNE DAVA AÇABİLİR Mİ?
Hak sahiplerinin yaptıkları başvurunun Güvence Hesabı tarafından kısmen veya tamamen reddedilmesi durumlarında Güvence Hesabı’nın , G.H. Yön. m.4/1 uyarınca kamusal nitelikte ayrı bir tüzel kişiliğe sahip olması sebebiyle, önce Hesaba başvurma ve diğer zarar sorumlularını takip etme şartı olmaksızın doğrudan Güvence Hesabı aleyhine dava açılabilir.
GÜVENCE HESABI HANGİ HALLERDE RÜCU EDEBİLİR?
5684 sayılı SK m.14 f.7, G.H.Yön m.16 ve m.17 f.2’de zarar soumlularına karşı Güvence Hesabı’nın rücu edebileceği haller belirtilmiştir.
Bu maddelere göre “Hesaptan yapılan ödemeler nedeniyle;
- a) Zorunlu sigorta yaptırmayan veya geçerli teminat tutarları üzerinden zorunlu sigortaları yaptırmayan kişilere,
- b) Sorumlunun sonradan belli olması halinde bu kişilere veya yükümlü sigorta şirketine,
ç) Sigorta şirketinin malî bünye zaafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branşlarda ruhsatlarının iptal edilmesi veya iflası halinde yapılan ödemeler çerçevesinde yükümlü sigorta şirketine,
- d) Yeşil Kart Sigortası (Green Card) kapsamında Türkiye sınırları içinde meydana gelen zararlardan dolayı Motorlu Taşıt Bürosunca tekemmül ettirilen hasar dosyalarının tazminat ödemesi için Büro tarafından yapılan başvurular üzerine yapılan ödemeler nedeniyle Büroya, ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde rücû edilir.”
Rücu davaları 2 yıllık zamanaşımı süresine bağlıdır.
GÜVENCE HESABINA BAŞVURMAK İÇİN GEREKLİ SÜRE NE KADARDIR?
Hak sahiplerinin,zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren iki yıl ve her halükarda 10 yıl içinde bizzat yazılı olarak veya taahütlü mektupla Güvence Hesabı’na başvurmaları gerekmektedir.
ATEŞ, Hüseyin, “Güvence Hesabı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı 2013/108.