İş Kazası Tanımı, İş kazası nedir ?
5510 sayılı Sosyal sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13. Maddesinde iş kazasının tanımı yer almaktadır.
5510 sayılı Kanunun 13. Madde: “İş kazası;
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında,
c) Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda,
d) Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında,
meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır. ” şeklindedir.
Kanunda yer alan düzenlemeye göre; işçinin iş yerinde bulunduğu sırada, iş yerinde bulunmasa bile iş yeri dışında işin yapılması sırasında veya iş görevlendirmesi ile yolda geçirilen zamanlarda, emziren sigortalı kadına süt izni için ayrılan zamanda gerçekleşen kazalar iş kazası olarak kabul edilmektedir. Aynı zamanda maddeye göre bir olayın iş kazası sayılabilmesi için; kazayı geçiren kişinin sigortalı olması, kazayı geçiren kişide kaza sonrası hemen veya sonradan ruhen ve bedenen özür oluşması, kaza ile sonuç arasında uygun bir illiyet bağının bulunması gerekmektedir.
İş Yerinde Kalp Krizi Geçirmek İş Kazası Olarak Kabul Edilmektedir
İşin görülmesi sırasında iş yerinde kalp krizi geçiren işçi bakımından iş kazası tanımı değerlendirildiğinde; kazanın iş yerinde gerçekleşmesi ve işçinin sigortalı olması koşulu sağlanmıştır. Kalp krizi işçinin bedeninden kaynaklanan bir rahatsızlıktır. Kaza sonucu yüksekten düşme, kesici cisimle yaralanma, yanma gibi dışarıdan bir etken bedene zarar vermemektedir. Ancak Yargıtay Kararlarında ve Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından 29.09.2016 tarihinde yayınlanan “Kısa vadeli sigorta kolları uygulamaları” konulu 2016/21 sayılı SGK Genelgesinde sigortalının iş yerinde kalp krizi geçirmesinin iş kazası olarak kabul edileceği kabul edilmektedir.
2016/21 sayılı SGK Genelgesi:
“Sigortalının işyerinde kalp krizi geçirmesi veya başka bir hastalık nedeniyle ölmesi ya da ruhen veya bedenen hemen veya sonradan engelli hale gelmesi iş kazası olarak kabul edilecektir.”
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2016/816 E. – 2019/457 K. Sayılı 16.04.2019 tarihli içtihadı:
“Daha açık ifadeyle; sigortalının, iş yerinde çalışmakta iken kalp krizi geçirerek ölümü, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 11 maddesinin (A) fıkrasının (a) bendinde gösterilen “Sigortalının iş yerinde bulunduğu sırada meydana gelme” hâline uygun bir olay olduğu gibi, aynı maddenin (b) bendinde yer alan “işveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla meydana gelme” hâline de uygun olup; iş kazası sayılması gerekir. Maddede, başkaca bir şart ya da kısıtlamaya yer verilmemiş olduğundan, yasada olmayan bir kısıtlamanın yorum yoluyla getirilmesine de olanak yoktur.
Mahkemece, yukarıda ve bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere göre, Hukuk Genel Kurulunca da benimsenen Özel Daire bozma kararına uyulmak ve olay iş kazası sayılmak gerekirken, aksine düşüncelerle, olay iş kazası sayılmayarak direnilmesi ve davanın reddedilmesi usul ve yasaya aykırıdır.”
Yargıtay 10. Hukuk Dairesi’nin 2015/10611 E. 2017/2289 K. Sayılı 20.03.2017 tarihli içtihadı;
” Mahkemece, alınan bilirkişi raporu doğrultusunda, murisin işe başlamadan önce gerekli raporları almış ve davalı şirketin, işveren olarak tüm sorumluluğu yerine getirmiş olmasına göre, işverene, bir kusur atfedilemeyeceği gözetilerek yazılı şekilde hüküm tesis edilmiş ise de, işverenin kusursuz olup olmayacağı hususunun iş kazasının tespitinde bir öneminin bulunmadığı ayrıca kalp krizinin işyerinde iken çalışma esnasında meydana geldiği dikkate alındığında meydana gelen olayın bir iş kazası olduğunun kabulü gerekir.”
Kalp Krizi Geçiren Sigortalının İş Kazası Geçirdiğinin Tespiti Halinde İşçinin Hakları
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından işçiye geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilebilir, sürekli iş göremezlik geliri bağlanabilir, sağlık yardımı yapılabilir; iş kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir bağlanabilir; gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilebilir; iş kazası sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilebilir.
Yine kaza geçiren işçi tarafından iş yerinde işçiyi koruma ve iş güvenliği sağlama yükümlülüğünü ihlal eden işverene karşı; uğradığı maddi ve manevi zararların tazmini için iş mahkemesinde dava açılabilir. Eğer kaza sonucu işçi hayatını kaybetmiş ise; işçinin mirasçıları işverene karşı destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat davası açabilmektedir.
