KIDEM TAZMİNATI NEDİR?
Kıdem tazminatı, yasada belirtilen asgari bir çalışma süresini dolduran işçinin iş akdinin yine yasada sayılan nedenlerden biriyle son bulması halinde, işçiye veya mirasçılarına kıdemi ve ücreti dikkate alınarak ödenmesi gereken bir miktar paradır.
KIDEM TAZMİNATININ KOŞULLARI NELERDİR?
- İşçinin en az 1 yıllık kıdemi bulunması gerekir.
- İş akdi işveren tarafından ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık dışında bir nedenle feshedilmeli veya
- İşçi tarafından İş Kanunu madde 24 uyarınca “haklı nedenle” feshedilmelidir.
ASKERLİK NEDENİYLE FESİHTE KIDEM TAZMİNATI
İş Kanunu madde 14’e göre “ muvazzaf askerlik dolayısıyla” işçi tarafından feshedilmesi durumunda iş akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatına hak kazanacağı hükmü mevcuttur. Yani işçi tarafından, askerlik hizmeti dolayısıyla iş akdinin feshinde kıdem tazminatı alacağını alma hakkı vardır.
FESİH TARİHİ İLE ASKERE GİTME TARİHİ ARASINDA EN FAZLA NE KADARLIK BİR SÜRE BULUNABİLİR ?
İş akdi, işçi tarafından muvazzaf askerlik nedeniyle feshedilirse ancak aradan uzun bir süre geçmesine rağmen işçi askere gitmemişse, sözleşmeyi askerlik amacıyla bozup bozmadığının araştırılması gerekecektir.
Bu konuda kesin bir süre olmamakla birlikte, aradaki sürenin makul bir süre olması gerektiği açıktır. Benzer bir davada Yargıtay davacının işten ayrıldıktan 14 ay sonra askere gitmesi nedeniyle, sözleşmenin askerlik nedeniyle bozulmadığını dolayısıyla işçinin kıdem tazminatına hak kazanamayacağına karar vermiştir.
MUVAZZAF ASKERLİK DIŞINDA SİLAH ALTINA ALINMADA DURUM NEDİR?
İş Kanunu madde 31’e göre “muvazzaf askerlik ödevi dışında” manevra yada başka bir nedenle silah altına alınan işçinin iş sözleşmesi 2 ay ( ve çalıştığı her tam yıl için bu süreye 2 gün eklenir ancak her halükarda 90 günü geçemez) (2 ay- 90 gün) süre ile askıda kalacaktır.
İş sözleşmesinin askıda kaldığı süre içerisinde kıdem tazminatı ödemesi söz konusu olmaz ancak askı süresinin geçmesi ile birlikte sözleşme işveren tarafından feshedilmiş sayılacağından (İşK.31/1) bu durumda işçi (kıdemi 1 yılı aşmışsa) kıdem tazminatına hak kazanır.
İŞÇİ BİLDİRİM SÜRELERİNE UYMAK ZORUNDA MIDIR?
Muvazzaf askerlik nedeniyle iş akdinin işçi tarafından feshedilmesi durumunda işçinin bildirim sürelerine uyup uymayacağı ve uymadığı takdirde ihbar tazminatı ödemek zorunda kalıp kalmayacağı konusunda öğretide görüş birliği yoktur. Ancak Yargıtay’ın yerleşmiş içtihadına göre işçinin söz konusu durumda bildirim sürelerine uymaksızın iş akdini feshedebileceği yönündedir.